Page 84 - Life in Life - Nisan 2015

• 1886 yılında Kız Sanayi Mektebi

• 1870 yılında Kız öğretmen Okulu Darül Müellamat
açılmıştır.
• 1876 yılında kız ve erkek çocuklara ilkokul zorunlu
hale getirildi.
• 1913 yılında 6 yıllık Kız Ruştiyeleri yaygınlaştırıldı.
• 1915 yılında İnas Darulfununu-Kız Üniversitesi ku-
rulmuştur.
• 1914-1918 yıllarında hastahane, postahane, tekel,
laborutuvar vb. Yerlerde ilk kadın memurlar çalış-
maya başlamıştır(Gökçimen,2008). Osmanlıda sa-
vaş yıllarının uzun sürmesi, Birinci Dünya Savaşının
başlaması eğitimli işgücü ihtiyacını artırmıştır. Böy-
lece eğitimli kadınlar bu alanda istihdam edilmiş-
lerdir.

Modernleşme sürecinde kadınlara yönelik Öğretmen
okullarının açılmasıyla Osmanlıda kadınların ilk mesleği
öğretmenlik olmuştur. Daha sonra ebelik , hemşirelik,
bir çok farklı kurumda memurluk şeklinde devam et-
mektedir. 1900’ lerden sonra eğitimli kadınlar kendile-
rini edebiyatta, yazarlıkta da yavaş yavaş göstermeye
başlamışlardır. 1868’ de Terakki Gazetesi kadınlar için
Tanzimat Yenilikleri Ve Kadın mektuplarını yayınlayabilecekleri bir köşe ayırmıştır.

Tanzimat la birlikte yapılan yenilikler Osmanlı’ da sosyal Kısa bir süre sonra kadınlar kendi dergilerini çıkarmaya
başlarlar. Şukufezar Dergisi ilk kadın dergisiydi. Ardın-
hayatı da etkilemiştir. Fransız Devrimiyle(1789) yükse- dan 1908’ de Demet Dergisini çıkarmışlardır. (Gökçi-
len ve insanı merkeze alan düşünce hareketleri yönünü men,2008)
Batı’ ya çevirmiş olan Osmanlı aydınını da içine almıştır.
Osmanlı kadınını sosyo-kültürel açıdan kendini yeniler- ‘’Bizim romanlarımız türkülerimizdir’’ der Yahya Ke-
ken, 18 yy. dan sonra sıklaşan savaş kayıpları onların mal Beyatlı. Tarihimizde kadınlarımızın sosyal yaşamdaki
çalışma hayatına katılımlarını da hızlandırmıştır. Bu sü- durumları edebiyatımıza yansımıştır. Özellikle toplumsal
rece, Tanzimat sonrası Osmanlı aydınının kadın sorun- dönüşümlerimizde etkin olan sanatçılarımız eserlerinde
larını tartışması, özellikle kız çocukları için okulların açıl- mevcut ve ideallerindeki sosyal ilişkileri dile getirmişler-
ması, kadınlara eğitim, yayın ve sağlık alanında çalışma dir. Ahmet Mithat ‘’Felatun Beyle Rakım Efendi’’ roma-
imkanlarının verilmesi katkı sağlamıştır(Ozbek,2008). nında evin hizmetçisi Canan, küçük bir hizmetçi kızdır.
Ev sahibi imkanları dahilinde Canan’a eğitim, sanat,
Bilindiği gibi Osmanlı’ da 1800’ lerden sonra birçok musiki vb. dersleri aldırır. En güzel elbiseleri giydirir.
alanda modern devlet olma çabası kadınların eğitim Canan’ın bütün günleri İstanbul’ lu yaşıtlarının ki gibi
alanını da etkilemiştir. ‘’1843 yılında kadınlar ilk defa geçmektedir. Sonuçta, Canan büyüdüğün de ev sahibi-
Tıbbiye Mektebi bünyesinde Ebelik eğitimi almaya baş- nin oğlu ile evlenir.(mithat;l865) burada yazar hizmetçi
lamışlardır. Sırasıyla kadınlar için;
kızların da eğitimden geçerek kentli kadınlar olabile-
• 1858 yılında Kız Rüştiyeleri açılmıştır. ceklerini göstermektedir. Aynı romanda Fransız garson
• 1869 yılında Maarif-i Umumi Nizamnamesi yani kız- kızların serbestçe argo konuşmaları, İngiliz kızlarının ise
ların eğitimine zorunluluk yasası yürürlüğe girmiştir. iyi bir asalet eğitiminden geçtikleri anlatılmaktadır. İs-
• 1869 yılında Kız Meslek Mektebleri tanbul’ da ise genç kız ve erkekler sanat, dil, edebiyat,
musiki vb. Eğitimi almaktadırlar
84
84