Page 64 - Life in Life - Nisan 2015

life SAĞLIK

Op. Dr. Sadi KAYA
Göğüs Cerrahi Uzmanı

solunum yoluyla akciğerlerimize ulaşan her türlü tozlar,
Meslek Hastalıkları “zararlı bir etkenle bundan etkile- gazlar, dumanlar, buharlar, mesleki akciğer hastalıkları-
nen insan vücudu arasında, çalışılan işe özgü bir neden- na neden olabilir ya da var olan bir akciğer hastalığını
sonuç ilişkisinin ortaya konulabildiği hastalıklardır. Yani alevlendirebilirler. Her türlü hava kirliliği buna neden
nedeni belli olan, dolayısiyle önlenebilir hastalıklardır. olabilir. Örneğin tozlu işlerde çalışanlarda solunum yo-
Aynı işi yapan birden çok kişide birlikte görülebilirler. luyla akciğerlerimize kirli bir şehir havasından alınan-
Bu hastalıklar genellikle kişinin çalışma yaşamına başla- dan 10-100 kat daha fazla toz ulaşabilir. Kapalı ortam-
masıyla hemen ortaya çıkmazlar. Çalışmaya başlamakla larda tozlar ve diğer solunumsal zararlılardan korunma
hastalığın ortaya çıkması arasında kısa ya da uzun bir tedbirleri alınmadan yapılan iş ve işlemler, daha fazla
süre vardır. Buna sessiz dönem adı verilir. Meslek hasta- etkenin ortama yayılmasına ve solunum yoluyla alın-
lıları erken teşhis edilir ve gerekli korunma ya da etken- masına neden olur. İş ortamının havasını kirleten mad-
den uzaklaştırma tedbirleri alınırsa, düzelebilirler ya da deler genel olarak ortama saçılabilen gaz, sıvı ve katı
en azından ilerlemeleri önlenebilir. Bazı hastalıklar ise formlardaki tüm kirleticilerdir. Değişik iş ortamlarında
meslek hastalığı olmamakla birlikte, iş ortamında karşı- bunlardan etkilenme söz konusu olabilir.
laşılan çeşitli zararlı etkenler tarafından ağırlaştırılabilir,
alevlendirilebilir ya da kontrole alınmaları zorlaştırılabi-
lir. Bunlara da işle ilgili hastalıklar denilmektedir. Solunum yoluyla alınan zararlı maddelere solunum sis-
teminin vereceği yanıt maruziyet yoğunluğuna ve süre-
Akciğerlerimiz solunum yoluyla dış ortama en açık olan sine bağlı olarak değişir. Klinik olarak iki tip yanıttan söz
organımızdır. Çalışma ortamında olabilecek her türlü edilebilir:
solunum zararlısının ilk etkileyeceği sistemlerin başın- Erken etkiler: Solunum zararlılarının aşırı miktarlarına
da akciğerlerimiz gelmektedir. Havada bulunan sadece kısa sürelerde maruz kalmak, dakikalar, saatler, bazen
mikroplar değil, çeşitli tozlar, gazlar, dumanlar solunum da günler içinde yakınmaların ortaya çıkmasına neden
yoluyla alınarak burundan akciğerin derinliklerine ka- olur. Burun akıntısı, boğazda yanma, öksürük, nefes
dar çeşitli hastalıkların gelişmesine neden olabilirler. darlığı, KOAH ve astım alevlenmesi, solunum ateşi gibi
Bu nedenle tüm dünyada mesleki akciğer hastalıkları, sonuçları olabilir.
meslek hastalıkları içerisinde en büyük öneme sahip Uzun süreli etkiler: Tekrarlayan düşük, orta düzeyde
hastalık grubunu oluşturmaktadır. bazen de yüksek düzeydeki maruziyetlerden aylar yıllar
sonra, hatta bazen kişi o işten ayrıldıktan sonra ortaya

çıkan solunumsal yanıtlardır. Bunların başlıcaları astım,
Solunum sistemi havadaki zararlıların solunum yoluyla kronik bronşit, amfizem, KOAH, kronik hipersensitivite
vücuda alınmasındaki en etkin yoldur. Havaya karışıp pnömonileri,pnömokonyozlar, akciğer ve akciğer zarı
kanserleri ve akciğer enfeksiyonlarıdır.

64
64