Page 58 - Life in Life - Nisan 2015

life KÜLTÜR-SANAT

Eski Ankara evlerinin yapı malzemeleri ve ahşap yapım tekniğinin insanı-
mızın yaşamıyla bağlantısı var mı?

Türk evinde ana yapım malzemesi ahşap, yapım yön-temi olarak da ahşap
çatkı seçilmiştir. Bu yöntem bir geleneğin devamı olduğu kadar, Anadolu’nun
orman yapısına uygun olduğu gibi, bölgenin deprem alanı olması dolayısıyla
da tamamen doğru bir seçimdir. Yığma ahşap yönteme göre daha az ahşap
malzeme istediğinden ahşabı az yöreler için de uygundur. Dolgu malzemesi
yörede kolay bulunan herhangi bir malzeme olabilir.
Ayrıca bu yöntem toplumun ihtiyaçlarına kolay ve hızlı cevap vermekteydi.
Bu yöntemle binalar çok kısa sürede inşa edilebiliyordu. Yine aynı nedenle
ahşap yapı detayları basit olup, karmaşık geçme detayları yerine kolay geç-
meler ve çivili birleşimler tercih edilmiştir. Bu yapım tekniği aynı zamanda,
yangınlar sonucu bir anda yok olan mahallelerin, kısa sürede yapılmasını da
kolaylaştırıyordu.

Ahşap yapım tekniğinde, ayrıca insanımızın yaşama bakış açısının da rolü
vardır. İnsan hayatı fanidir, geçicidir. O zaman evinin de geçici olması normal-
dir, mala tamah etmek yersizdir. Ortak kullanılan yapıların ve dini yapıların
ise kalıcı olması gerekir, onun için eski evlerimiz kâgir yapılıyordu. Böylece
eskidikçe yenile-nen evler zamanın sanatına uyum sağladığı kadar ailenin
yeni ortaya çıkan ihtiyaçlarını da karşılıyordu.

Eski Ankara evlerinin sokağa uzanan çıkıntıları,
arazi zorunluğu dışında başka hangi amaçlara
hizmet etmiştir?

Ankara evleri en az iki katlı olup üst kat yaşama Eski Ankara evlerinde çatı özellikleri neler?
katı olarak kullanılıyor ve amaçlanan arazi yapı- Çatı evin temel plan yapısına göre şekillenmiş,
laşmasına hizmet ediyor. Zemin kat sanki bir sur çatı dört yana eğimli olup girinti çıkıntılardan
duvarı imişcesine sağır, yüksek ve kâgirdir. Üst kat kaçınılmıştır. Çatılar-da klasik Osmanlı kiremit-
çıkmalarla sokağa uzanır. leri kullanılmıştır. Ama günümüz-de Osmanlı

Hatta yaşlıların anlattıklarına göre sokaktakiler kiremitleri yerine Granada türü kiremitleri daha
söz atma-sın, kızmasın diye pencereler yüksek hafif oldukları için kullanıyoruz.
yapılırmış. Eskiden sesin dışarıya gitmesi ayıpmış.
Ses gitmesin diye pencereyi avluya çevirirlerdi ses
dışarıya çıkarsa delikanlılar mahallenin adamlarını
saymıyorlar diye pencereleri taşlarlarmış.

58
58