Prof. Dr. Ebru Ergenekon
Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Yenidoğan Bilim Dalı
Gebelik yaşı 37 haftadan önce doğan bebekler prematüre olarak tanımlanır ve tüm doğumların %10 kadarını oluşturur. Ancak her prematüre aynı değildir, özellikle 32 hafta ya da altında doğan bebeklerin sorunları çok daha ciddidir ve bu durum her 100 bebekten 1’inde karşımıza çıkar. Prematüre doğum aile açısından büyük stres kaynağıdır ve çoğu zaman çaresizlik hissi oluşturur. Ancak anne ve babanın kendilerine sağlık personeli tarafından iletilen bilgilerin şokunu kısa sürede atlatıp bebekleri için sakin kalmaları önemlidir.
Prematüre Doğum Yapabilirmişim, Ne Yapmalıyım?
Erken doğum riski olan annelerin prematüre bebeklere uygun bakım verebilecek neonatoloji (yenidoğan) uzmanlarının ve solunum desteği, damardan beslenme, çocuk kardiyoloji, radyoloji vs. gibi imkanların olduğu bir merkezde doğum yapmaları çok önemlidir. Bebek doğduktan sonra başka bir hastaneye nakil bebek açısından oldukça riskli olabilir. Bu nedenle erken doğum ihtimali varsa annenin otelcilik hizmeti değil yenidoğan bakımının iyi olduğu bir merkezi doğum için seçmesi uygun olacaktır.
Bebeğim 2 Ay Erken Doğdu Şimdi Ne Olacak?
İleri derecede prematüre bebekler ( gebelik yaşı £ 32 hafta) belli bir olgunluğa ulaşana kadar yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde izlenirler. Bu bebeklerde erken, geç ya da taburculuk sonrası dönemde ortaya çıkabilecek önemli sorunlar aşağıda özetlenebilir;
Erken
– Solunum problemleri: Sürfaktan adlı bir ilacın solunum yolundan verilmesi ve bebeğin solunum cihazına bağlanması gerekebilir
– Kalp sorunları: Anne karnında açık olan duktus arteriozus damarının doğumdan sonra kapanmaması bebeği zorlayabilir ve tedavi gerekebilir
-Beslenme Sorunları: Bebekler 34 haftadan önce emme, yutma ve nefes almayı koordine edemezler ve bu nedenle beslenme önce beslenme sondası ile başlanır. Ayrıca bağırsak sistemleri de iyi gelişmemiş olduğundan besinleri sindiremeyebilir ve sorun yaşayabilirler, bu nedenle bir süre damardan serumla beslenmeleri gerekebilir. Bu dönemde yeterli ANNE SÜTÜ sağlanması bebek açısından HAYATİ önem taşır.
-Enfeksiyonlar: Erken doğan bebeklerin bağışıklık sistemleri iyi gelişmemiş olduğundan enfeksiyonlara daha yatkındırlar. Anne sütü ile beslenmenin enfeksiyonlardan koruyucu etkileri vardır.
-Beyin kanaması: Erken doğan bebeklerde beyin damar yapısı çok kırılgandır ve bu nedenle özellikle hayatın ilk haftasında beyin kanaması gelişme ihtimali yüksektir. Bebek ne kadar erken doğduysa risk o kadar fazladır. Prematüre bebeklere hayatın ilk günlerinden başlayarak belirli aralıklarla ultrason yapılarak beyin kanaması olup olmadığına bakılır, kanamanın derecesine göre tedavi yaklaşımı belirlenir.
Geç
-Enfeksiyonlar: Yenidoğan yoğun bakım ünitesinde yatış ne kadar uzarsa enfeksiyon riski o kadar artacaktır
-Bağırsak sorunları: Besin maddelerini tolere edemeyen bebeklerde karın şişliği ile başlayan ve bağırsakta hasara yol açan sorunlar olabilir. Anne sütü bu durumun önlenmesinde çok önemli rol oynar bu konuda annelerin teşvik edilmesi gereklidir.
-Prematüre retinopatisi: Erken doğum ve doğum sonrası zorunlu olarak uygulanan oksijen tedavisi nedeniyle retina damarlarında anormal gelişme olabilir ve tedavi gerektirebilir. Bebek ne kadar erken doğduysa risk o kadar yüksektir. Prematüre retinopatisi gelişimi açısından risk altında olan bebeği yenidoğan yoğun bakım ünitesi doktoru belirleyerek uygun zamanda göz doktorunun bebeği görmesini sağlar ve ardından göz doktoru periyodik olarak bebeği değerlendirerek gereken müdahale varsa gerçekleştirir.
-Kronik akciğer hastalığı: Uzun süre solunum cihazına bağlı kalmış olan bebeklerde akciğerlerde bazı değişiklikler olur ve bebeklerin oksijen tedavisinden ayrılması güçleşir, bazen bu bebeklerin eve oksijen tüpü ile gönderilmesi gerekebilir. Bebek ne kadar erken doğduysa riski o kadar yüksektir. -İşitme kaybı: Gerek erken doğum gerekse yenidoğan ünitesindeki yatış süreci bebeklerde işitme sinirini etkileyebilir, bu durum işitme testleriyle belirlenir ve gerekirse cihaz önerilir.
Röportajın devamını okumak için sayımızı inceleyebilirsiniz.